Rekuperator to wspaniała rzecz. Wymienia powietrze w domu, oczyszcza je, schładza lub ogrzewa. Nie musimy otwierać okien, nie mamy w domu much, komarów itp. Mieszkamy komfortowo i wygodnie. Ale niestety nie ma nic za darmo. Rekuperator to urządzenie mechaniczne, które do pracy potrzebuje energii elektrycznej. Aby wiedzieć, czy nie nabija on zbyt mocno rachunków za energię elektryczną trzeba sprawdzić, ile tej energii on pobiera. W tym wpisie obliczyłem praktycznie, ile energii elektrycznej zużywa rekuperator AERIS 350 i ile kosztuje mnie jego praca w ciągu miesiąca i roku. Wnioski są dość interesujące.
Jeśli czytasz mój blog to wiesz, że w domu mam zamontowaną wentylację mechaniczną z rekuperatorem. Pozwala ona na odzysk ciepła z wywiewanego powietrza oraz na stałą wymianę zużytego powietrza na świeże. Wymiana ta jest na stałym poziomie bez względu na porę roku oraz porę dnia.
Tradycyjna wentylacja grawitacyjna działa poprawnie tylko zimą i może wiosną i jesienią. Latem nie działa praktycznie wcale. Brak różnicy temperatur, brak różnicy ciśnień sprawia, że przy zamkniętych oknach, latem, zużyte powietrze nie jest wymieniane na świeże i w pomieszczeniach panuje zaduch.
Wentylacja mechaniczna działa cały czas, kiedy tylko zasilane są wentylatory w rekuperatorze. Dzięki temu w domu, przy zamkniętych oknach mam cały czas świeże i czyste powietrze. Latem nie muszę otwierać okien, nie wpuszczam krwiopijców i w nocy śpię spokojnie, bez bzyczących komarów nad uszami, w chłodnym pokoju. Dodatkowo w rekuperatorze mam filtry, które sprawiają, że do domu trafia oczyszczone powietrze, bez kurzu, pyłu, sadzy i wszelkiej maści zanieczyszczeń, które mogą wpaść do domu przez uchylone okna. Dzięki temu nie muszę zbyt często malować ścian.
Ale ten komfort ma również swoją cenę. Po pierwsze, za instalację wentylacji mechanicznej trzeba trochę zapłacić. W koszt ten wlicza się cenę rekuperatora, kanałów wentylacyjnych, montażu i uruchomienia całej instalacji. Sporo zależy również od sposobu sterowania całą instalacją. Można wybrać najtańszą wersję, z pokrętłem, którym załączamy kolejne „biegi” wentylatorów, a można, tak jak u mnie, zainwestować w sterowanie LUXE, z dotykowym panelem, nastawianiem temperatury wewnętrznej i wskazaniami temperatur w domu i na wlocie do rekuperatora, możliwością sterowania każdym wentylatorem z osobna, programowaniem pracy instalacji w cyklu tygodniowym itp. Wszystko tak na prawdę zależy od naszego chciejstwa i zasobności portfela.
Kolejne koszty to eksploatacja instalacji wentylacji mechanicznej. W rekuperatorze zamontowane są wentylatory, które wywiewają zużyte powietrze z domu i nawiewają do niego świeże. Sterownik pozwala na sterowanie prędkością tych wentylatorów, co ma wpływ na szybkość wymiany powietrza w pomieszczeniach. Ale ma to również swoją cenę. Im szybciej kręcą się łopatki wentylatora, tym więcej energii jest potrzebne do jego zasilania a tym samym koszt eksploatacji instalacji jest wyższy.
W tym wpisie postanowiłem sprawdzić, ile kosztuje eksploatacja instalacji wentylacji mechanicznej zamontowanej w moim domu. W mojej instalacji pracuje rekuperator AERIS 350 sterowany przez sterownik w wersji LUXE. Po obliczeniu kosztów energii przedstawię moje, sprawdzone w praktyce obliczenia dotyczące sprawności rekuperatora.
Ile prądu pobiera rekuperator AERIS 350 ?
Pobór prądu przez rekuperator zależy od prędkości, z jaką obracają się wentylatory. Zużycie energii elektrycznej zmierzłem doświadczalnie watomierzem a cały pomiar zarejestrowałem na krótkim filmie, który możesz obejrzeć poniżej.
Mój sterownik pozwala na nastawienie czterech prędkości, z jakimi mogą pracować wentylatory. Najniższa to opcja przewietrzania, kiedy nikogo nie ma w domu, kolejne to 1, 2 i 3 bieg.
Najwyższe obroty, nastawa numer 3 pozwala na wymianę całego powietrza w domu na świeże w ciągu jednej godziny. Wtedy słychać już jak instalacja pracuje, bo z anemostatów dobiega wyraźny dźwięk szumiącego powietrza. Muszę przyznać, że fajnie się przy tym zasypia.
Rekuperator ma również funkcję przewietrzania. Kiedy ją aktywujemy, to urządzenie będzie pracować przez 30 minut na najwyższych obrotach po czym wróci do zaprogramowanej prędkości pracy. Ja zamontowałem włącznik taki jak do dzwonka, którym, np. po wyjściu z kąpieli włączam przewietrzanie, aby usunąć nadmiar wilgoci z łazienki. Funkcja ta przydaje się również wtedy, kiedy gotuje się obiad i chcemy pozbyć się zapachów i pary znad kuchni.
Jak możesz zobaczyć na filmie, instalacja wentylacji mechanicznej z rekuperatorem AERIS 350 pobiera następujące wartości energii elektrycznej:
bieg „0” – 0,088 A
bieg „1” – 0,333 A
bieg „2” – 0,580 A
bieg „3” – 1,034 A
Koszty pracy instalacji wentylacji obliczyłem, korzystając z przygotowanego przeze mnie kalkulatora kosztów pracy urządzenia elektrycznego, który możesz otrzymać zupełnie za darmo a który opisałem na stronie :
Ile energii elektrycznej zużywa toster/opiekacz?
Przedstawione poniżej wartości dotyczą jednej godziny pracy instalacji z odpowiednią prędkością.
Godzina pracy instalacji na biegu „0” kosztuje 1 grosz
Godzina pracy instalacji na biegu „1” kosztuje 3 grosze
Godzina pracy instalacji na biegu „2” kosztuje 4 grosze
Godzina pracy instalacji na biegu „3” kosztuje 8 groszy
Jak widać, koszty pracy instalacji nie są szokująco wysokie. Ale wyliczone wartości dotyczą tylko jednej godziny pracy. Jeśli weźmiemy pod uwagę cały miesiąc, to przy założeniu, że instalacja pracuje:
5 dni w tygodniu przez 8 godzin na biegu „0”, a pozostałe 16 godzin na biegu „1” – dni robocze
2 dni w tygodniu przez 24 godziny na biegu „1” – weekendy
10 godzin w miesiącu na biegu „3” – przez funkcję przewietrzania domu
a miesiąc ma 30 dni, to koszty pracy wyglądają następująco:
22 dni x 8 godzin x 1 grosz = 176 groszy
22 dni x 16 godzin x 3 groszy = 1056 groszy
8 dni x 24 godziny x 3 groszy = 576 groszy
10 godzin x 8 groszy = 80 groszy
W ciągu miesiąca praca instalacji wentylacji mechanicznej z rekuperatorem, przy założeniach jak powyżej, kosztuje 1888 groszy czyli 18 zł 88 groszy. Rocznie daje to 226,56 zł.
W moim przypadku program pracy wygląda nieco inaczej.
Przez 6 godzin na dobę instalacja pracuje na pierwszym biegu. Przez pozostałe 18 godzin mam włączony bieg „0”.
Przewietrzanie, czyli bieg „3” mam włączony przez około 15 godzin w miesiącu.
W sumie, w ciągu miesiąc praca instalacji wentylacji mechanicznej kosztuje mnie 1200 groszy co daje 12,00zł. Rocznie to 144 zł. Jeśli jeszcze wezmę pod uwagę, że w godzinach nocnych za prąd płacę mniej, to koszty pracy wentylacji będą jeszcze niższe.
Tak czy inaczej, uważam, że komfort życia, brak komarów i oddychanie czystym powietrzem w domu z wentylacją mechaniczną warte są tej ceny.
Jeśli chcesz wiedzieć, ile z twojej kieszeni pieniędzy wyciąga instalacja wentylacji mechanicznej, to musisz wiedzieć, ile godzin pracuje ona z jaką prędkością, zsumować to wszystko, pomnożyć przez koszt pracy za jedną godzinę i już wiesz, jaką część twoich rachunków za energię elektryczną stanowi koszt czystego i świeżego powietrza w domu.
Jak jest rzeczywista sprawność rekuperatora AERIS 350?
Koszty pracy instalacji już znasz. Teraz pora na sprawdzenie jaka jest sprawność rekuperatora czyli ile z tych kosztów wraca z powrotem do mojej kieszeni?
Aby to sprawdzić, trzeba przez pewien okres czasu mierzyć temperatury na wlocie i wylocie z rekuperatora a dokładnie temperatury powietrza nawiewanego do pomieszczeń, wywiewanego z domu oraz temperatury zewnętrznej. Od razu zaznaczam, że sprawność rekuperatora będzie wymierna tylko w porze zimowej, kiedy odzyskuje on ciepło z powietrza wywiewanego z domu i wykorzystuje je do ogrzewania świeżego, zimnego, powietrza pobieranego z zewnątrz.
Aby obliczyć sprawność rekuperatora, mierzyłem w/w temperatury w dniach 02-05.01.2015 roku korzystając z komputera i aplikacji maxitermo. Sprawność rekuperatora obliczyłem ze wzoru:
S = ((Temp. pow. nawiewanego – Temp. pow na zewnątrz) / (Temp. pow. wywiewanego – Temp. pow na zewnątrz) ) * 100 %.
Wartości temperatur odczytywane były co minutę, co pozwoliło na zgromadzenie reprezentatywnej próbki 3240 pomiarów.
Na jej podstawie wyliczyłem sprawność rekuperatora w każdej minucie jego pracy, oraz średnią sprawność rekuperatora dla trzech dni pomiarów. Wartości pomiarów oraz obliczenia możesz pobrać w formie pliku *.pdf. Link do pliku znajdziesz na końcu wpisu.
Jak widać, średnia sprawność samego rekuperatora w ciągu trzech dni pomiarów wynosiła ponad 90%. To całkiem nieźle, bo mówi to o tym, że ponad 90% kosztów pracy rekuperatora wraca do nas w postaci podgrzanego powietrza nawiewanego z zewnątrz.
Producent rekuperatora deklaruje sprawność urządzenia dochodzącą do 95%. Jak widać, jest to wartość możliwa do uzyskania.
Powyższy wykres przedstawia, jak sprawność rekuperatora zmieniała się w czasie pomiarów. Wysokie wartości były uzyskiwane wtedy, kiedy urządzenie pracowało na biegach od 1 do 3. Niskie wartości sprawności to praca rekuperatora na biegu „0”. Z powyższego wykresu wynika jasno, że aby wycisnąć z instalacji wentylacji mechanicznej jak najwięcej, musi ona pracować na biegu co najmniej 1. Co ciekawe, dalsze zwiększanie prędkości obrotowej wentylatorów nie wpływa znacząco na zwiększenie sprawności urządzenia. Jedyne, co tym osiągniemy, to szybsza wymiana powietrza w domu.
Dzięki pomiarom i przygotowaniu tego wykresu wiem, że w kolejnej zimnej porze roku muszę zmienić harmonogram pracy rekuperatora tak, aby częściej pracował na pierwszym biegu. Dzięki temu odzyskam więcej ciepła z wywiewanego powietrza i będę musiał mniej grzać.
Podsumowanie.
Jak widzisz, koszt pracy instalacji wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła nie jest duży a korzyści z posiadania takiej instalacji w domu są bardzo wymierne. Dodatkowo wysoka sprawność rekuperatora sprawia, że niewielka część tych kosztów jest trwoniona, większość wraca do naszej kieszeni w postaci odzyskanej energii. Wszystkie pomiary i obliczenia wykonałem osobiście korzystając z programu maxitermo oraz użytkowanej przeze mnie na co dzień instalacji wentylacji. Nie były to warunki laboratoryjne, nie było to robione „pod publikę”. Wszystko to zrobiłem dla siebie, żeby wiedzieć, czy zainwestowanie kilkunastu tysięcy złotych miało sens i podłoże ekonomiczne. Po przygotowaniu tego wpisu widzę, że zastosowanie wentylacji mechanicznej w domu było bardzo dobrą decyzją. Koszt instalacji były co prawda dość wysokie, ale jeśli wezmę pod uwagę fakt, że nie musiałem budować dwóch kominów wentylacyjnych, to kwota ta nie jest już aż tak duża. A wysoki komfort życia, oddychanie czystym powietrzem, brak much i komarów w domu tylko potwierdzają moje wyliczenia i wyciągnięte wnioski.
Jeśli chcesz zobaczyć, jak zmieniały się temperatury w moim domu w czasie pomiarów, to klikając w ten link możesz pobrać arkusz z zarejestrowanymi wartościami temperatur.
Sprawność rekuperatora to nie wszystko. Tak na prawdę liczy się sprawność całej instalacji, w skład której wchodzi rekuperator, rury, ocieplenie i wszystkie bardzo istotne detale. Jeśli chcesz dowiedzieć się, jaka jest rzeczywista, sprawdzona w praktyce sprawność całej instalacji w okresie zimowym, to przeczytaj wpis Wentylacja mechaniczna – niewygodne fakty o których nie mówią sprzedawcy.
Jeśli wahasz się między AERIS350 a BRINK Excellent 300, to porównanie kosztów ich pracy opisałem we wpisie Rekuperator BRINK Excellent 300 – ile pobiera prądu i ile kosztuje jego eksploatacja. Pamiętaj, że AERIS ma większą wydajność niż BRINK, więc może być wykorzystywany w większych domach.